Değerli Üyelerimiz,
Şekerbank T.A.Ş Personeli Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı (SEMVAK) olarak, üyelerimize sağladığımız Munzam Sosyal Güvenlik Yardımlarından biri olan emekli yardımları konusunda, 01.01.2010 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni bir uygulamaya geçmiş bulunmaktayız.
Emeklilerimize, daha yüksek ve daha
adil ücret ödenmesine olanak verecek yeni Emekli Yardımı Sistemi , bu konudaki çalışmalarımızın amaçları, çalışmalara esas alınan temel prensipler ile yeni sisteme geçişin Vakfımız ve üyelerimiz açısından öngörülen sonuçları hakkında , üyelerimizi ilk elden ve doğrudan bilgilendirmek, çalışmalarımızın detaylarını sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Değerli Üyemiz;
Bildiğiniz üzere, SEMVAK , Vakfeden ŞEKERBANK T.A.Ş. tarafından, üyelerine munzam sosyal yardımlar gerçekleştirmek için kurulmuştur. Vakıf Tüzüğü’ nün 31. Maddesi, amaca uygun sosyal yardımları belirlemiştir. Bu yardımların içerisinde üyelerimize yaşlılıklarında emekli yardımı ödenmesinin dışında , çeşitli sosyal yardımlar bulunmaktadır. Vakfımız sadece emekli yardımı veren bir emeklilik vakfı olmayıp, mali gücü elverdiği ölçüde daha kapsamlı sosyal yardımları da gerçekleştiren bir niteliğe sahiptir.
Yönetim Kurulumuz; Vakfımızın amaçlarını gerçekleştirebilmesi , üyelerine daha çok , daha adil ve çeşitli sosyal yardımların yapılabilmesi için , son derece gayretli ve yoğun çalışmalar yürütmektedir. Vakfımızın sürdürülebilirliği açısından görülen risklere yönelik tedbirleri almaktadır. Hepimizin bildiği gibi, ülkemizde sosyal güvenlik kurumları, sistemlerindeki yanlışlıklar ve özellikle aktüeryal dengeler gözetilmeden yapılan tasarruflar nedeniyle uzun yıllar çok önemli açıklar vermiştir. Son dönemde bu açıkları kontrol edilebilir seviyelerde tutmak için kamusal reformlar yapılmakta, çalışma süresini ve emeklilik yaşını artıran yasal düzenlemeler birbiri ardına gerçekleştirilmektedir. Tüm düzenlemelere rağmen, kamu emeklilik sisteminde gerçekleşen açıklar Devlet tarafından finanse edilmektedir. Kendi imkanları içerisinde üyelerine güncel yaşamlarında ve ileriki yaşamlarına yönelik sosyal yardımları amaçlamış ve bunları gerçekleştiren vakfımız ise aktüeryal dengeleri gözeten doğru sistemi kurmadığı takdirde oluşacak açıkları kendisi finanse etmek zorunda kalacaktır. Özellikle, toplanan primlerin ve gelirlerin yapılan ödemeleri karşılamaması durumunda Vakıf açık vermeye başlayacak ve bir noktada sistem daha fazla devam ettirilemeyerek sonlandırılmak zorunda kalınacaktır. Mevcut sistemde, hizmet süreleri ve ödenen primler gerektiği gibi dikkate alınmadan, aktüeryal dengeler gözetilmeden kamu emeklilik sistemindeki gibi rastgele yaklaşımlarla (unvan bazlı) emekli yardımı bağlanmış olmasının , bu tür olumsuzlukları artıracağı görülmüştür. SEMVAK’ ın bu açıkları sürekli finanse edecek bir durumu yoktur. Aktüeryal dengeleri gözeten ,
daha adil, sürdürülebilir ve
yönetilebilir bir emekli yardım sisteminin oluşturulması Vakfımızın sürdürülebilir olması açısından son derece büyük önem arz etmektedir .
Bu nedenlerle; Yönetim Kurulumuz, üye memnuniyetini ve
daha yüksek ücret ödenmesini esas alan bir anlayışla,
kazanılmış hakları koruyarak ; daha adil, sürdürülebilir
ve yönetilebilir bir emekli yardım sisteminin oluşturulması amacıyla , konusunda uzman ADENDUM’ya (Aktüerya Danışmanlık Eğitim) Aktüeryal ve Finansal çalışma yaptırmıştır.
Yapılan çalışmalarda ;
- Çalışanların hizmet süreleri ve ödedikleri prim ile ödenen emekli yardımları arasında güçlü bir bağ kurulması,
- Mevcut emeklilere ödenen yardımların artırılması,
- Yardım sisteminin vakfın aktüeryal dengesini olumsuz etkilememesi,
- Finansal açıdan sürdürülebilir olması,
- İdari yönden yönetilebilir olması,
- Üyelerin emeklilikte refah düzeyini artırması
Amaçlanmıştır.
Yeni Emekli Yardımı Sistemi ile ;
- Mevcut emeklilerimizin önceki sistemden kaynaklanan hakları korunmuştur.
- Çok prim ödeyenin daha yüksek ücret alması sağlanmıştır.
- Hizmet süresi fazla olanın daha yüksek ücret alması sağlanmıştır.
- Daha üst ünvandan emekli olanın daha yüksek ücret alması sağlanmıştır.
- Geç emekli olanın daha yüksek ücret alması sağlanmıştır.
- Değişikliklerin uzun süreli aktüeryal ve finansal etkileri modellenmiştir.
Yeni Emekli Yardımı Hesaplanması
01.01.2010 tarihinden itibaren emekli olan üyelerin emekli yardımları; üyelikleri boyunca yatırmış oldukları primler, üyelik süreleri ve emeklilik anındaki ek göstergelerine göre belirlenen parametreler kullanılarak hesaplanmaktadır.
Üyenin emeklilik yardımı baz toplam tutarı, emeklilik tarihindeki yukarıda belirtilen esaslara göre gösterge niteliğinde hesaplanan ;
- Ödenmiş prim bazlı aylık,
- Hizmet süresi bazlı aylık ve
- Ünvan bazlı aylık hesaplarının , ağırlıklandırılmış toplamından oluşmaktadır.
Yardımlar belirlenirken de üyenin ve kendi vefatı halinde eşine yardım bağlanması sebebiyle eşinin, emeklilik tarihindeki beklenen yaşı göz önünde bulundurulmaktadır.
Özetle, yeni emeklilik yardımı sisteminde her üyenin emekli yardımı, kendi durumuna özel olarak; prim katkısına, hizmet süresine, ünvanına, yaşına ve diğer parametrelere bağlı olarak hesaplanmaktadır. Yeni sistemin daha önce sadece unvan bazlı farklılıkları dikkate alan emeklilik sistemi ile karşılaştırılabilmesi mümkün değildir.
Yeni emekli olacaklar açısından kısa değerlendirme;
Sistem, ileriye yönelik aktüeryal ve finansal incelemelerin sonuçları dikkate alınarak hazırlandığından , daha ziyade 15-25 yıl sonra emekli olacakların maaşlarının düzenlenmesine yöneliktir ve yeni emekliler açısından sonuçlarını daha çok kademeli olarak bu sürelerin sonunda gösterecektir.
Hizmet süreleri uzadıkça , ödenen prim miktarı arttıkça yeni sistemin ücretlere yönelik olumlu etkileri ortaya çıkacak , süreç içerisinde çalışan üye ve emekli üye sayıları arasındaki denge sağlanırken emekli maaşlarında da gözle görülür artışlar meydana gelecektir.
Geçiş döneminde ise yeni emekli olacakların eski sisteme göre kazanılmış hakları korunmakta olup, yeni emeklilerimize ödenecek emeklilik ücretlerinde eskiye sisteme nazaran düşüş olmayacak, yeni sistemin tüm parametreleri etkinliğini gösterene kadar yeni emekliler üzerinde olabilecek olumsuz etkiler minimize edilmiş olacaktır.
Mevcut emekliler açısından kısa değerlendirme;
Yapılan çalışmada mevcut emeklilerin kazanılmış hakları korunmuştur.Yeni emeklilik sistemi geriye yönelik olarak uygulanmayacaktır.
Çünkü, geriye doğru uygulanma durumunda mevcut emeklilerimizden bir çoğunun, genç emeklilik, düşük prim ödenmesi gibi nedenlerle, ödenen ücretlerinin azalacağı, fazla ödeme nedeniyle borçlu duruma düşecekleri tespit edilmiştir. Vakfımızın 1984 yılında kurulduğu ve 10 yıllık üyelik koşulu getirilene kadar ilk yılından itibaren emekli olanlara emekli yardımı vermeye başladığı düşünülürse Vakfın özellikle ilk yıllarda emekli olan üyeleri açıktan finanse ettiği görülecektir. Bu koşullardaki üyelerimiz birkaç yıllık Vakıf üyeliğine karşılık yaklaşık 20-25 yıldır emekli yardımı almaktadır. Diğer bir deyişle, bu üyelerimiz için söz konusu yeni yardım sisteminin uygulanması , ödedikleri prim miktarları ile hizmet süreleri gibi yeni sisteme özgü kriterlerin bunlara ödenen emekli yardımlarında dikkate alınması halinde, yardımlarda negatif bir tutar ortaya çıkmaktadır.Yine , sosyal güvenlik mevzuatında yapılan değişiklikle emeklilik yaşı ve hizmet süreleri uzatılmıştır. O nedenle, eski emeklilerimizin hizmet süreleri ile ödedikleri primlerin yeni emekli olacaklara nazaran daha az olacağı, hizmet süreleri ve ödenen primleri yardım tespitinde kriter olarak esas alan yeni sistemin eski emeklilerimize uygulanmasının eski emeklilerimizin aleyhine sonuçlar yaratacağı, özellikle, alt gelir düzeyindeki emekliler için (memur gibi) aleyhe bu farkın daha da büyük olacağı öngörülmüş, bu sebepler yeni sistem tasarlanırken mevcut emeklilerimiz hak kaybına uğramamaları için hariç tutulmuş ve sistem onlar için uygulanmamıştır.
Zira Hukuk sistemimizin de gereği budur. Özellikle, sosyal güvenlik konularına ilişkin yasal düzenlemeler, kazanılmış hakların korunması, geçmişe yönelik hak kayıplarına sebebiyet verilmemesi, kademeli geçişlerle adaletin sağlanması hususları açısından yargısal denetime tabi tutulmakta ve yapılan düzenlemelerde bu hususların öncelikli olarak mevcudiyeti incelenmektedir. Keza, kişilerin, vakıaların sübut bulduğu dönemde geçerli hukuki mevzuattan istifade etmeleri anayasal haklar içerisindedir. Hukuk uygulamasında, geriye yönelik tasarruflar ile kazanılmış hakların geri alınması sonucunu doğuracak sistemlerin uygulanması kabul görmemektedir.
Öte yandan, yeni sisteme geçerken mevcut emeklilerin emekli yardımlarında ilave iyileştirme sağlanmış, mevcut emekliler için yapılmış olan %10’luk zammın haricinde 100 TL seyyanen zam verilmiştir. Bu şekilde alt gelir seviyesindeki emeklilerin gelirleri ortalama %46 oranında artarken bu etki en üst gelir grubundakiler için ise %25 civarında olmuştur.Diğer bir deyişle, mevcut emeklilerin yeni yardım sistemi neticesinde zarara uğramaları engellendiği gibi yardımların iyileştirilmesi yoluna gidilmiştir.
Sonuç olarak;
Emekli yardım sistemi değiştirilirken, hizmet ve katkıya bağlı, daha adil , üye memnuniyetini ve
daha yüksek ücret ödenmesini esas alan bir anlayışla hareket edilmiştir. Vakfın aktüeryal ve finansal yapısına uzun vadeli etkisi incelenerek sürdürülebilirliğinin ve güçlü finansal yapısının korunması dikkate alınmıştır.
Sistemin mevcut emeklilere uygulanması durumunda yeni sistemin emekli yardımlarında büyük miktarda düşüş ve hak mahrumiyetine sebep olacağı göz önüne alınıp 01.01.2010 tarihinden sonra emekli olanlara uygulanmak suretiyle, yasal düzenlemelerin gereği yapılmış ve mevcut emeklilerin kazanılmış hakları korunmuştur.
Değerli üyelerimiz,
Amacımızın, tüm üyelerimizin ve hak sahiplerinin , Vakfımızın munzam sosyal yardımlarından uzun yıllar istifade etmesini sağlamak olduğunu belirtir, hepinize sağlıklı ve mutlu günler dileriz.
Saygılarımızla
YÖNETİM KURULU
|
|
